Verveners op Kielwindeweer

Tonnijs Jansen en Elsje Derx zijn Kielwindeweersters van het eerste uur. Of zij al voor eigen rekening aan het vervenen zijn is niet duidelijk. Ze zijn getrouwd in 1699 en wonen ze al voor 1729 op de latere Dorpsstraat. Hun dochter Saartje en haar eerste man Meindert Derks kopen in 1726 wel een perceel veen voor maar liefst 1900 gulden. De familie woont op een steenworp van elkaar (de Pieter Venemakade is de overkant van de Dorpsstraat!) en wisselt nogal eens van behuizing. Of deze verhuizingen ingegeven zijn door geldgebrek of door de veranderende bedrijfsvoering? Wie het weet mag het zeggen.

Dorpsstraat 168

Ergens voor 1729 kopen Tonnijs Jansen En Elsje Derx uit Hoogezand een behuizing op een perceel stadsgrond met de aanduiding KW52a van Roelof Pieters Vos, brouwer te Martenshoek en Jeltjen Jelkes, zijn vrouw. Dit huis heeft ongeveer op de plek van de huidige Dorpsstraat 168 gestaan. Zij moesten hiervoor geld lenen, dat blijkt in 1744 als zij deze schuld, inmiddels 424 gulden, niet af kunnen lossen. Het huis komt in handen van een schuldeiser die het in 1763 verkoopt aan Jan Janszen Dol en zijn vrouw voor 300 gulden.

Kielwindeweer huidige Dorpsstraat 168

Dorpsstraat 312

In 1743 verkoopt Jan Harberts een plaats “met de brakke daarop staande” aan Tonnis Jans Oldenburger en Elske Dercks , beiden van Hoogezand, voor 175 gulden. Deze stadsgrond met aanduiding KW 80 ligt op de nu braakliggende plek Dorpsstraat 312. Was het huis op Dorpsstraat 168 toch te duur gebleken en moesten ze daarom verkassen naar deze veel goedkopere behuizing? Deze plaats met huis wordt later aan zoon Jan Tonnis en zijn vrouw Wichertjen Jans overgedaan. Die verkopen de behuisde plaats in 1751 aan majoor Jan Duirsema voor 800 gulden.

Kielwindeweer huidige Dorpsstraat 312 (nu geen bebouwing)

Pieter Venemakade 153

Rense Eelkes van Wartena wordt in 1718 vermeld als eigenaar van “uijtstreck 33”. In 1733 wordt dit aangeduid als perceel KO 77. Dit perceel ligt nu op Pieter Venemakade 153. Eerst verkopen in 1726 Rense Eelkes en zijn vrouw Wypke Ubels van de Kalkwijk het veen zonder de ondergrond aan Saartjen Tonnis en haar eerste man Meindert Derks voor 1900 gulden. In 1740 verkopen Anthonius Snijder en Bouwina Renses de plaats met bebouwing aan Saartjen Tonnis en haar tweede man Albert Phebes voor 300 gulden. Ze zijn 21 januari 1731 getrouwd in Hoogezand en zijn in 1744 blijkbaar flink aan het (ver-)bouwen. Zo zijn ze 135,25 schuldig aan Jan Harmens Kalkbrander van de Kalkwijk voor geleverd hout.

In 1747 verkopen zij deze behuisde plaats aan haar ouders Tonnijs Jansen en Elsjen Derx voor 825 gulden.. Die verkopen op hun beurt in 1753 de plaats met het huis voor f 630 aan Reinder Egges en Grietie Luijes, beiden uit Hoogezand.

Kielwindeweer huidige Pieter Venemakade 153

Bronnen: Open Archieven, Kielwindeweer en haar bewoners, Google Maps.